Бір кездері «Алдар көсе кім? Ол жүрген – бір алаяқ, балаларға оны үлгі етуге болмайды!» – деген пікірлер айтылды. Алайда, қай қоғамда болса да Алдар өзінің өміршең кейіпкер екенін дәлелдеумен келеді.
Елдің несібесін жеген тоғышар, халқын қанаған ынсапсыз, әлсізге әлімжеттік жасаған әлді адамзат тарихымен бірге жасасады. Ендеше, жылағанды жұбататын, тоғышарлықты әшкерелеп, жарлының жаршысы болатын Алдар көседей айлалы, әділетшіл кейіпкерлердің болуы – заңдылық. Алдар халыққа алаяқтығымен емес, тапқыр, адалдығымен жақын. Сол себепті де ертедегі ескі кейіпкер әлі күнге дейін ортамызда.
Ғ.Мүсірепов атындағы балалар мен жасөспірімдер театры сахнасындағы «Алдар көсе» де оптимистік көзқарасымен, тапқыр, адалдығымен кішкентай көрермендерін тәнті етуде. Сахналанғанына көп бола қоймаса да бұл спектакль кішкентай көрерменнің көңілінен шықты. Ш.Құсайыновтың авторлығымен сахналаған спектакльдің режиссері Е.Нұртазин.
Сараң, әділетсіз Шығайбайдың халыққа көрсететін қысымын, көрсеқызар дүниеқұмарлығын, түсінігі таяз топастығын Алдар өзінің тапқырлығымен әшкерелейді. Еркетотай жалғыз қызының да кеудемсоқ паңдығын, шолақ ойлы, шайпау мінезін жеңіл қағытпа, ұтымды әжуасымен түйрей жүріп, кішкентай көрерменді бұндай жағымсыз мінездерден алыс болуға шақырады. Бұл сахнада адами құндылықтар жайлы сала-құлаш мәтіндер айтылмайды. Жеңіл әуен, көңілді ырғақ, ұтымды кекесін, қысқа диалог залды бір сәт өзінен алыстатпайды. Көрермен Алдармен бірге сахналық әрекеттерге өзінше атсалысып отырады. Бұл қойылымда балалар аға буын «қауіп қылып, қам жеген» алаяқ Алдарды емес, кішіпейіл, әділетшіл, ақылы кемел, оптимист Алдарды көреді. Алдар арқылы қазақтың ежелгі ертегі, аңыз, әфсаналарындағы кейіпкерлермен танысады. Қолынан бәрі келетін өжет, батыл, ақылы асқан кейіпкер осылайша жас жеткіншекті өзіміздің ежелгі кумирлермен қауыштырады. «Балалар өзіміздің Ер Төстік, Алпамыс, Таусоғар сияқты кейіпкерлерден алыстап барады. Оның орнын неше түрлі батыстың Наруто, Бэтмендері жаулап алды» – дейтін, талайдан бері көтеріліп жүрген мәселеге осындай қойылымдар арқылы тосқауыл қоюға болады. Театрдың бұл қойылымын тамашалау барысында менің де ойымда: «Балалар бұл кейіпкерді қалай қабылдайды екен?» – деген сауал тұрды. Музыка мен қимыл-қозғалысы көп, қазіргі заманауи элементтері қосылған, жеңіл әзіл, ұтымды шешімдер жоғарыдағы күдігімді сейілткендей болды. Залдағы кішкентай көрермендердің жаңа қойылымды қабылдауы ерекше. Іші пысып, құса боп, қабағы қатулы отырған баланы көрмедік. Бұл тұрғыдағы, балалар мен жасөспірімдер театрының ізденісі ақталған сияқты. Төл мәдениетімізден бүлдіршіндерді алыстатуда, оған жақындатуда өзіміздің қолымызда екен. Бізге керегі – өзіміздің ежелгі қисса-дастаннан, қазақ ертегілерінен болсын ұтымды тұстарды дұрыс таңдап, бүгінгі кішкене көрермен санасына лайықтап ұсыну ғана. Одан Алдардың ақылына еріп, баламыздың алаяқ болып кетпейтіні анық.
Театр – идеологиялық үлкен құрал. Сол арқылы жас ұрпақтың дүниетанымы қалыптасып, туған тілге, тарихқа, болашаққа деген сүйіспеншілігі оянатынын ескерсек, өзіміздің ежелгі ертегілерді қайта қарап, ескі кейіпкерлерімізді жаңа формада ұсыну маңызды.
Ақпарат көзі: http://zanmedia.kz/so-maalalar/алдар-көсені-балалар-жылы-қабылдад